Je ziet ze overal als je door het centrum van Amsterdam loopt: de drie kruizen van Amsterdam. Nu vragen velen zich af wat eigenlijk de oorsprong van de 3 kruizen zijn? We nemen jullie mee met een reis door de geschiedenis van ons prachtige Amsterdam.
Ontstaan van het schuine kruis
Voordat we kunnen duiken in de betekenis van het schild van Amsterdam is het belangrijk dat we het eerst hebben over het ontstaan van het schuine kruis in het algemeen. Tegenwoordig word het natuurlijk vaak gebruikt zonder bij na te denken, maar het schuine kruis heeft een rijke ontstaan geschiedenis.
Maalkruis
Het schuine kruis heeft 2 ontstaansverhalen. Een Germaanse en een Christelijke. De Germanen noemden dit kruis een maalkruis. Het werd destijds op onder anderen deuren gekerfd om onheil buiten de deur te houden. Later stond het maalkruis vooral voor rechtspraak.
Andreaskruis
Volgens de Christelijke uitleg is het schuine kruis een kleine 200 jaar geleden ontstaan. Apostel Andreas is toen in Griekenland gekruisigd, maar wilde dit niet laten gebeuren zoals dat bij Jezus was gebeurt. Daarom eiste hij dat zijn kruis schuin zou staan. Daarom heten dit soort kruizen sindsdien ook wel Andreas kruizen. Welke van deze twee afkomsten van toepassing is op onze Amsterdamse kruizen is tot op de dag van vandaag nog niet bekend.
Wat is de betekenis van de drie kruizen van Amsterdam?
Nu we weten hoe de kruizen zijn ontstaan, is het tijd om ons te richten op het ontstaan van de 3 Amsterdamse kruizen. Een direct antwoord zul je niet krijgen, dus houdt je vast, en lees zorgvuldig. Zo kun je op het eind hopelijk jou eigen conclusie trekken, uit het volgende duizelingwekkende verhaal.
Heldhaftig, Vastberaden, Barmhartig
Maar waarom heeft Amsterdam 3 kruizen en niet meer of minder? Ook hier zijn verschillende theorieën over. Mensen denken bij de 3 kruizen vaak aan het motto van Amsterdam: “heldhaftig, vastberaden, barmhartig”. Toch is dit niet de reden dat Amsterdam de 3 kruizen gebruikt, het motto (1945) is namelijk pas veel later ontstaan dan het schild. De drie kruizen zijn momenteel namelijk tot 1350 terug te traceren en bestonden dus veel eerder dan het motto.
Kruizen van Jan Persijn
Het is aannemelijk dat de kruizen komen van het schild van Jan Persijn. Jan Persijn was de bekendste ridder van de familie Persijn uit de 13e eeuw en droeg maar liefst negen andreaskruizen op zijn schild. De familie Persijn bezaten toen veel gebieden rond Amsterdam deze periode. Jan Persijn is zelfs 2 jaar Heer van Amsterdam geweest (1280-1282). In die tijd was de familie Persijn ook in het bezit van Amstelveen en Ouderkerk aan de Amstel, ook deze steden hebben andreaskruizen op hun schild. Echter draagt het schild van Breda ook andreas kruizen op hun schild, maar waren zij niet onder het bewind van de Familie Persijn. De andreaskruizen zouden om die reden ook weer terug kunnen komen op de Germaanse betekenis, rechtspraak. Dit zou betekenen dat de heer van die tijd toerekenbaar was voor de rechtspraak in de stad.
Dit zijn allemaal maar theorieën en geen van allen valt te bewijzen. Het is dus tot op de dag van vandaag nog een raadsel hoe de kruizen precies zijn ontstaan. Onze theorie: Het is een combinatie van allemaal!
Geschiedenis Amsterdam
Het schild van Amsterdam en de geschiedenis hiervan is maar een minuscuul onderdeel van de interessante verhalen die Amsterdam te bieden heeft. Onze hoofdstad heeft een enorm rijke geschiedenis, waar je je zeker eens meer over zou moeten inlezen. Lees bijvoorbeeld meer over de Amsterdamse Wallen. Van de geschiedenis hiervan tot aan een leuke wandeling die je zelf kunt doen!
Wil je nóg meer te weten komen over Amsterdam? Bekijk dan onze verschillende rondleidingen. Van wandelingen en fietstochten door onder anderen de Jordaan en Wallen, tot aan een Amsterdam Rally waar je racet tegen elkaar op segways en Tuktuk’s.
Lies is jouw Amsterdam Expert
Lies is een online marketeer voor Puur* Events en houdt wel van een feestje. Volgens haar is een feestje compleet met: Goede muziek, activiteiten en leuke mensen. Ze kan het hele jaar door genieten van kerstlampjes, maar vooral in de winter. Het liefst gaat ze ieder weekend op stedentrip en schrijft ze over haar favoriete steden en tentjes. Lies blogt over bedrijfsuitjes, events en effectieve teambuilding activiteiten in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht & Den Haag. Bel of mail Puur* Amsterdam en wij sturen je een vrijblijvende offerte om jouw bezoek extra onvergetelijk te maken.